- Որոշիր, թե որ հոլովով են դրված հետևյալ գոյականները:
Փողից, ձեռքով, փշին, սրտում, աչքի:
Բացառական հոլով,գործիական հոլով,տրական հոլով,ներգոյական հոլով,սեռական հոլով - Որոշիր՝ ընդգծված բառերը որ հոլովով են դրված:
Հայրենիքից հեռու ապրող մարդը միշտ տխուր և միայնակ է:
Դա մի շքեղ շինություն էր, որը գտնվում էր քաղաքից հեռու բլրի վրա:
Մոտենալով կարկաչուն գետակին տղան փայտով ստուգեց խորությունը և զգուշորեն ոտքը մտցրեց ջրի մեջ:
Երկնքի կապույտ անդորրության մեջ երևում էին արևի առաջին շողերը, որոնք ավետում էին պայծառ օր:
Բացառական հոլով,բացառական հոլով,սեռական հոլով,տրական հոլով,գործիական հոլով,սեռական հոլով,սեռական հոլով,տրական հոլով։ - Հոլովիր հետևյալ բառերը,ընդգծիր հոլովակերտները (հոլովական վերջավորությունները) քար, մարդ, քույր, օր, մայր, աշուն, գլուխ, բնություն:
Ուղղական-քար, մարդ, քույր, օր, մայր, աշուն, գլուխ, բնություն:
Սեռական-քարի, մարդու, քրոջ, օր, մոր, աշնան, գլխի, բնության:
Տրական-քարին, մարդուն, քրոջը, օրվա, մորը, աշնան, գլխին, բնությանը:
Հայցական- քար, մարդ, քույր, օր, մայր, աշուն, գլուխ, բնություն:
Բացառական-քարից, մարդուց, քրոջից, օրից, մորից, աշունից, գլուխից, բնությունից:
Գործիական-քարով, մարդով, քույրով, օրով, մայրով, աշունով, գլուխով, բնությունով:
Ներգոյական-Քարում,օրում,աշունում,գլուխում,բնությունում։
Автор: Մհեր Բարսեղյան
Մուշեղ Գալշոյան «Մամփրե արքան»
1- մաս
Մամփրեն ահագին ժամանակ հետևում էր, թե երրորդ դասարանցի թոռնուհին ինչպես է այբուբենը սովորեցնում եղբորը, որպես թե՝ նախապատրաստում է, որ տղան գալ տարի այբուբենը սերտած գնա դպրոց: Եվ, տես թե ինչպես է սովորեցնում. շուտասելուկի պես,— Ա — բ — գ — դ — ե — զ…,— առանց հնչեցնելու, առանց ներդաշնակելու։ Բա Մամփրեի սովորած այբուբենը ա՞յդ էր, այդպե՞ս էր։ Վարժապետ Տեր Հարությունը նահատակվեց, այբուբենը հո չփոխվե՞ց։
Իսկ երբ թոռնուհին ճլոտեց թոռանը, Մամփրեն էլ չհամբերեց.
— Աղջի, շան կաթ կերած։— Եվ հերսոտ ոտքի ելավ։ — Սխալ-մխալ կզրուցե քիչ է, հըլը տղին էլ կճլոտե։— Եվ այբբենարանը խլեց-շպրտեց մահճակալին, իսկ տղային քաշեց ծնկների արանքը։
— Քու քուրն սուտասան է, ձգուկ, էդ փապռեճի զրուցին ականջ մի պահե։
Ապա հերսոտ դարձավ թոռնուհուն՝
— Էդ ի՞նչ սուտ ու փուտ է կսովորեցնիս տղին:
— Սուտը…,— թոռն ուհին ուզեց շշպռել պապին, բայց զսպեց իրեն։— Գրքում է էդպես գրված։
— Բեր տեսնիմ,— խիստ պահանջեց պապը։
Թոռնուհին տարակուսած նայեց. պապը, ախր, տառաճանաչ չէ, ճիշտն ու սխալը էդ ինչպե՞ս պետք է ստուգի և այն էլ, այն էլ՝ գրքով։ Եվ փռթկացրեց ափի մեջ։
— Գիրքն հոս բեր… Շան կաթ կերած… Դե բաց ու ինչպես մեջ գրքին է, էդպես զրուցե։ Կարդա հատիկ-հատիկ,— խիստ պահանջեց Մամփրեն,— կարդա մեկիկ-մեկիկ ու մեկիկ-մեկիկ ցուցամատե։— Եվ աչքը բաց էջին լարված՝ սպասեց:
— Այբ-բեն-գիմ-դա-եչ-զա…
Մինչ Մամփրեն փորձում էր աչալուրջ հետևել, թոռնուհու ցուցամատը ցոլաց, և նա շուտասելուկով կտրեց այբուբենի երկու շարքը։
— Համբերե։— նեղսրտեց Մամփրեն։— Քեզ ասի հանդարտիկ կարդա։ Հատիկ-հատիկ կարդա ու ցացանե։
— Ա՜յբ… բե՜ն… գի՜մ… դա՜…
— Համբերե։ Գիմ-ից հետո նորեն կարդա։ Թոռնուհին շփռթվեց և սկսեց նորից.
— Ա՜յբ… բե՜ն… գի՜մ…,— հարցական նայեց պապի աչքերին։
Մամփրեն լարված սպասում էր։
— …դա՜,— թոռնուհին մատնացույց արեց և ուզեց շարունակել, բայց Մամփրեն ընդհատեց։
— Համբերե։— Լարված նայում էր տառերի շարուկին։– Հըլը գիմ-ն ցուցամատի։
— Էս է:
— Գիմ-ից հետո հարկ է, որ էղնի՝ ել, Հովակիմ:
— Ի՞նչ։
— Ել, Հովակիմ,— նեղսրտես Մամփրեն։
— Ել, Հովակիմ։— Ափի մեջ փռթկաց թոռնուհին։— Այդպիսի բան չկա։
— Լավ նայե։
— Չկա, այ պապ, չկա։— Չիք։— Եվ ափերը հաղթական շրխկշրխկացրեց։— Տեսար, որ սուտ ու փուտ չեմ սովորեցրել։ Դե, արի։— Եվ քաշեց եղբոր թևից։
— Համբերե։— Եվ թոռանը ծնկների արանքում սեղմած, մտածկոտ հայացքը այբբենարանին, Մամփրեն շշնջաց։— Թե էդպես է. գիրքն է սխալ կխաբրե… գիրքն է սխալ կզրուցե։
Թոռնուհին քաշում էր եղբոր թևից։
— Համբերե,— հերսոտեց Մամփրեն և թոռանը պինդ սեղմեց ծնկների արանքը։— Այբուբենը ես կսովորեցնեմ իմ ձգուկին։
Ա՜յբ, բե՜ն, գի՜մ,
Ե՛լ, Հովակիմ,
Դա՜, ե՜չ, զա՜,
Լծիր եզան։
English 15.11.23
Երկրաչափություն 14.11.23

160․
AC=AK*2
AK*2=11.2սմ

161․

<ABDo=26o
26*2=52
<B=52o
162․
10+10+7=27սմ
163․
29-12=17
17:2=8.5
Հանրահաշիվ 13.11.23

137.)
1.) x3 · x5 = x8
2.) (a2)4 · (a3)2 = a9 · a5
3.) (a4)5 · (a3)4 = (a4)6 · a3 · a5
4.) (y3)3 = y6
5.) (n17)4 · n = n21
6.) (a3)3 · a11 = (a5)2 · a7
138.
1.) a12
2.) x9
3.)
4.) bc2d8
5.) 6 a6
6.)
Հայոց լեզու 10.11.23
1.Կազմիր տրված բառերի հոգնակին:
Ուղեբեռ, փունջ, անձրև, տղամարդ, գամփռ, սպա, ակումբ, արկղ, գառ, ֆիդայի, օդաչու, վիպասան, հարս, վաճառատուն, եղնիկ, ժամացույց, իտալացի, թի, պատշար, մատենագիր, դուռ, սանր, սկյուռ, հողագործ, նուռ, գինի, սիրտ, ծառաբուն, ձու, պատճեն, տետր, ծունկ, զեբր:
Ուղեբեռներ, փնջեր, անձրևներ, տղամարդիկ, գամփռեր, սպաներ, ակումբներ, արկղեր, գառներ, ֆիդայիներ, օդաչուներ, վիպասաններ, հարսեր, վաճառատուններ, եղնիկներ, ժամացույցներ, իտալացիներ, թիեր, պատշարներ,մատենագիրներ, դռներ, սանրներ, սկյուռներ, հողագործներ, նռեր, գինիներ, սրտեր, ծառաբուններ, ձվեր, պատճեններ, տետրներ, ծնկեր, զեբրեր:
2.Արտագրիր մեծատառով գրելով համապատասխան բառը:
Նոր արեշ, մխիթարյան միաբանություն, հայկական լեռնաշղթա, խաղաղ օվկիանոս, տրդատ երրորդ, բերինգի նեղուց, սասունցի դավիթ, արագածոտնի մարզ, ռուսաստանի դաշնություն, վայոց ձորի մարզ, տիգրան մեծ, սևանա լիճ, երևանի նահանգ, արտաշես բարեպաշտ, նորքի զանգված, բարձր հայք, միջին ասիա, հայաստանի հանրապետություն, նոբելյան մրցանակ, բալկանյան թերակղզի:
Նոր արեշ, Մխիթարյան միաբանություն, Հայկական լեռնաշղթա, Խաղաղ օվկիանոս, Տրդատ երրորդ, բերինգի նեղուց, Սասունցի Դավիթ, Արագածոտնի մարզ, Ռուսաստանի Դաշնություն, Վայոց ձորի մարզ, Տիգրան Մեծ, Սևանա լիճ, Երևանի նահանգ, Արտաշես բարեպաշտ, Նորքի զանգված, Բարձր Հայք, Միջին Ասիա, Հայաստանի Հանրապետություն, Նոբելյան մրցանակ, Բալկանյան թերակղզի:
3.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծիր եզակի թվով հինգ գոյական:
ա. լրաբեր, գիշակեր, աղանդեր, բուլդոզեր, տարբեր, եթեր, առընթեր, դասընկեր, դարիվեր:
բ. կայքեր, պատկեր, ավեր, լապտեր, թխահեր, թիեր, պատվեր, լվեր, ստվեր, ուլատեր:
գ. տանտեր, աներեր, գիշեր, կրտսեր, թթվասեր, անտեր, հրավեր, բնավեր, նվեր:
4. ա և բ շարքերից գտիր համապատասխան զույգերը:
ա. նախիր, վտառ, երամակ, երամ, նավատորմ, պարս, դեղորայք, առականի:
բ. շատ դեղեր միասին, ձիերի խումբ, մեղուների խումբ, բոլոր նավերը միասին, առակների հավաքածու, ձկների խումբ, կովերի խումբ, թռչունների խումբ:
5․Տրված խմբերի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ և բացատրի՛ր օրինաչափությունը:
Ա. Ուժ, տարր, ծով, նավ, կույտ, բերդ, շենք:
Ուժեր,տարրեր,ծովեր,նավեր,բերդեր,շենքեր
Բ. ճանապարհ, գաղտնիք, հրաշք, մեքենա, շրջան, շինություն, նավահանգիստ:
ճանապարհներ, գաղտնիքներ, հրաշքներ, մեքենաներ, շրջաններ, շինություններ, նավահանգիստներ
Գ. Գառ, դուռ, մատ, մուկ, թոռ, ձուկ, լեռ, բեռ:
Գառներ,դռներ,մատներ,մկներ,թոռներ,ձկներ,լեռներ,բեռներ
Դ. Աստղ, արկղ, վագր, անգղ, սանր:
Աստղներ,արկղներ,անգղներ,սանրներ
Ե. Ծովածոց, սուզանավ, դաշտավայր, շնագայլ, հեռագիր, լրագիր:
Ծովածոցեր,սուզանավեր,դաշտավայրեր,շնագայլեր,հեռագիրեր,լրագիրեր
Զ. Քարտաշ, գրագիր, լեռնագործ, բեռնակիր:
Քարտաշներ,գրագիրներ,լեռնագործներ,բեռնակիրներ
Է. Մարդ, կին:
Մարդիկ,կանայք
6․Փակագծում տրված բառերը հոգնակի՛ դարձրու և համապատասխան ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն:
Մրցող լաստանավները (լաստանավ) մաքուր էին ու զարդարված գույնզգույն լաթերով:
Հարթավայրերը (հարթավայր) գարնան հորդացումների ժամանակ գետերը կարող են հակառակ ուղղությամբ հոսել:
Օդերևութաբանները (օդերևութաբան) զգուշացնում են քաղաքին սպառնացող նոր ցիկլոնի մասին:
Գետում ջրի մակարդակը բարձրացել էր սառցադաշտերի (սառցադաշտ) պատճառով:
Ջրի հոսանքը դանդաղեցնում են հատակին լցված քարակույտերը (քարակույտ):
Աշխարհի գեղեցիկ ջրվեժներից (ջրվեժ) մեկը` Վիկտորիան, անցյալ դարում է հայտնագործվել եվրոպացիների կողմից:
Շատ ծովախորշները (ծովախորշ) վերածվել են ցամաքի:
7․Բառակապակցությունն անվանել մեկ բառով:
Օր․՝ յոթ գլխով- յոթգլխանի,․․․
ստրուկի մտքով-ստրկամիտ, լի և առատ-լիառատ, կյանքի հյութ-կենսահյութ, ցավից լլկված-ցավալլուկ, մոլոր մտքով-մոլորամիտ, սուր ընթացող-սրընթաց, խելքը կորցրած-խելակորույս, նոր հայտնված-նորահայտ, մենակ ապրող-մենակյաց, խիստ բարքով-խստաբարո, երկար ապրող-երկրարակյաց, նոր եկած-նորեկ, աչքին հաճելի-ակնահաճո:
Մուշեղ Գալշոյան,«Մամփրե արքան»
1- մաս
Մամփրեն ահագին ժամանակ հետևում էր, թե երրորդ դասարանցի թոռնուհին ինչպես է այբուբենը սովորեցնում եղբորը, որպես թե՝ նախապատրաստում է, որ տղան գալ տարի այբուբենը սերտած գնա դպրոց: Եվ, տես թե ինչպես է սովորեցնում. շուտասելուկի պես,— Ա — բ — գ — դ — ե — զ…,— առանց հնչեցնելու, առանց ներդաշնակելու։ Բա Մամփրեի սովորած այբուբենը ա՞յդ էր, այդպե՞ս էր։ Վարժապետ Տեր Հարությունը նահատակվեց, այբուբենը հո չփոխվե՞ց։
Իսկ երբ թոռնուհին ճլոտեց թոռանը, Մամփրեն էլ չհամբերեց.
— Աղջի, շան կաթ կերած։— Եվ հերսոտ ոտքի ելավ։ — Սխալ-մխալ կզրուցե քիչ է, հըլը տղին էլ կճլոտե։— Եվ այբբենարանը խլեց-շպրտեց մահճակալին, իսկ տղային քաշեց ծնկների արանքը։
— Քու քուրն սուտասան է, ձգուկ, էդ փապռեճի զրուցին ականջ մի պահե։
Ապա հերսոտ դարձավ թոռնուհուն՝
— Էդ ի՞նչ սուտ ու փուտ է կսովորեցնիս տղին:
— Սուտը…,— թոռն ուհին ուզեց շշպռել պապին, բայց զսպեց իրեն։— Գրքում է էդպես գրված։
— Բեր տեսնիմ,— խիստ պահանջեց պապը։
Թոռնուհին տարակուսած նայեց. պապը, ախր, տառաճանաչ չէ, ճիշտն ու սխալը էդ ինչպե՞ս պետք է ստուգի և այն էլ, այն էլ՝ գրքով։ Եվ փռթկացրեց ափի մեջ։
— Գիրքն հոս բեր… Շան կաթ կերած… Դե բաց ու ինչպես մեջ գրքին է, էդպես զրուցե։ Կարդա հատիկ-հատիկ,— խիստ պահանջեց Մամփրեն,— կարդա մեկիկ-մեկիկ ու մեկիկ-մեկիկ ցուցամատե։— Եվ աչքը բաց էջին լարված՝ սպասեց:
— Այբ-բեն-գիմ-դա-եչ-զա…
Մինչ Մամփրեն փորձում էր աչալուրջ հետևել, թոռնուհու ցուցամատը ցոլաց, և նա շուտասելուկով կտրեց այբուբենի երկու շարքը։
— Համբերե։— նեղսրտեց Մամփրեն։— Քեզ ասի հանդարտիկ կարդա։ Հատիկ-հատիկ կարդա ու ցացանե։
— Ա՜յբ… բե՜ն… գի՜մ… դա՜…
— Համբերե։ Գիմ-ից հետո նորեն կարդա։ Թոռնուհին շփռթվեց և սկսեց նորից.
— Ա՜յբ… բե՜ն… գի՜մ…,— հարցական նայեց պապի աչքերին։
Մամփրեն լարված սպասում էր։
— …դա՜,— թոռնուհին մատնացույց արեց և ուզեց շարունակել, բայց Մամփրեն ընդհատեց։
— Համբերե։— Լարված նայում էր տառերի շարուկին։– Հըլը գիմ-ն ցուցամատի։
— Էս է:
— Գիմ-ից հետո հարկ է, որ էղնի՝ ել, Հովակիմ:
— Ի՞նչ։
— Ել, Հովակիմ,— նեղսրտես Մամփրեն։
— Ել, Հովակիմ։— Ափի մեջ փռթկաց թոռնուհին։— Այդպիսի բան չկա։
— Լավ նայե։
— Չկա, այ պապ, չկա։— Չիք։— Եվ ափերը հաղթական շրխկշրխկացրեց։— Տեսար, որ սուտ ու փուտ չեմ սովորեցրել։ Դե, արի։— Եվ քաշեց եղբոր թևից։
— Համբերե։— Եվ թոռանը ծնկների արանքում սեղմած, մտածկոտ հայացքը այբբենարանին, Մամփրեն շշնջաց։— Թե էդպես է. գիրքն է սխալ կխաբրե… գիրքն է սխալ կզրուցե։
ԿԱՐԴԱԼ ԱՎԵԼԻՆՀայոց լեզու 08.11.23
121. Տրված տեքստում ընդգծի´ր այն գոյականները, որոնք հոգնակի պիտի լինեն:Հայաստանում հանդիպում է նաև արագիլի սև տեսակը, որի փետրավորումը սև է, որովայնը`սպիտակ, կտուցն ու ոտքը` կարմիր: Հանդիպում է Իջևանի շրջանի անտառում: Չափազանց հազվագույտ չվող թռչուն է: Բնադրում է ծառի վրա, գետի հովտում և ճահճուտում: Խուսափում է մարդուց և մարդկային շինությունից, նախընտրում է անտառի խուլ անկյունը: Չափազանց զգույշ թռչուն է: Որպես սակավաթիվ տեսակ՝ պահպանվում է օրենքով:
127. Փակագծում տրված բառերը դի´ր պահանջվող թվով:
Սպիտակ արագիլը (արագիլ) աշխարհում (աշխարհ) շատ տարածված թռչուն (թռչուն ) է:
Հայաստանում շատ է հանդիպում Եղեգնաձորի, Վայքի և Աշոցքի շրջանում (շրջան): Չվող թռչուն (թռչուն) են՝կտուցը և (կտուց) ոտքը (ոտք)՝ վառ կարմիր: Բնակվում են զույգով(զույգ) ու գաղութով (գաղութ): Բույնը (բույն) տեղադրում են շենքի (շենք) տանիքին (տանիք),մետաղյա կամ բետոնե բարձր սյունին (սյուն) և նման այլ տեղում (տեղ): Մարդիկ (մարդ) սիրում են նրանց թռիչքի (թռիչք) հանգստությունը (հանգստություն),թևի (թև) ու խոր թափահարումը (թափահարում):
128. Բառակապակցությունների բառերն արտահայտի´ր բառերով:
Մարդկանց հավաքական ամբողջություն (ամբոխ) (շատ մարդիկ միասին), աշակերտների ամբողջություն (աշակերտություն), զինվորներ ամբողջություն(զորք), շատ դեղեր(դեղորայք), ծնողներն ու զավակները միասին(ընտանիք), ուսանողների ամբողջություն(ուսանողթյուն):
Աշունը իմ քաղաքում 08.11.23
Սիրում եմ աշնանը քայլել փողոցներով։Ոտքերիս տակ լսելով կարմիր,դեղին տերևների խշխշոցը։Ամբողջ քաղաքը կարծես ինչ որ նկարիչի գունապնակ լինի։Ամեն մի ծառ իր յուրօրիրինակ գեղեցկությունն ունի։Իսկ երբ հանկարծ քամի է բարձրանում սկսվում է տերևների շուրջ պարը։Հայաստանը հայտնի է իր գեղեցիկ աշուններով։Անմոռանալի գեղեցիկ են մեր ոսկե աշունները, հատկապես անտառային հատվածներում։
English 07.11.23


