Месяц: Февраль 2022

• (30 և 18)=90

• [36 և 12]=36
• [4 և 80]=80
• [15 և 40]=120
• [9 և 5]=45
• [25 և 35]=175
• [25 և 45]=225
• [4 և 5]=20
• [3  և 13]=39
• 5 և 20]=100
• 18 և 27=162
• [15 և 30]=30
• [16 և 4]=32
• [12 և 15]=60
• [18 և 10]=90
• [6 և 12]=12
• [15 և 6]=30
• [2 և 44]=44
• [15 և 65]=195
• [4 և 240]=240
• [25 և 75]=75
• [18 և 72]=72
• [24 և 18]=216
• [260 և 13]=260
• [100 և 30]=300
• [81 և 27]=81
• [24 և 60]=480
• [35 և 60]=30
• [27 և 63]=1
• [600  և 400]=6000

231. Պարզի՛ր, թե ինչպե՞ս է գրվում ինը:
— Ինն անգամ վաթսո՞ւն,- կրկնեց նա:
            Ինը տարի է՝ ընկերություն ենք անում:
            Ինը քսանից տասնմեկով է փոքր:
            Երկուսին գումարած ութ՝ ինը կլինի՞:
            Ինն ես ասում, բայց երկուսին գումարած ութ՝ տասը կլինի:
            Ինն ինչի՞ց է մեծ:
            Իննսուն տարի՞ է տևել այդ պատերազմը, թե՞ հարյուր:
            Տատս իննսունմեկ տարեկան է:

232. Փակագծում տրված թվականներն այնպես գրի՛ր, որ պատասխանեն ոչ թե քանի՞, այլ ո՞ր կամ ո՞րերորդ հարցին (ո՞ր ածանցով դարձրիր):

Օրինակ՝

(Հինգ) տարի է՝ դպրոց եմ գալիս: — Հինգերորդ տարին է՝ դպրոց եմ գալիս:

            (Տասն) օր է, որ բակ չեմ իջել:
            (Երեք) դասարանցի քույրիկս երկու տարով փոքր է ինձնից:
            Երկիր թռչող յուրաքանչյուր (երկու) նավն ինձ հյուրեր է բերում:
            Խաղի (երեսունհինգ) րոպեում եղբայրս գոլ խփեց:
            Մեկից սկսած յուրաքանչյուր (տասներկու) թիվն առանց մնացորդի կբաժանվի             տասներկուսի:
            Յուրաքանչյուր (չորս) ամսվա (քսանութ) օրը նվիրում էր աշխատանքային         սեղանն ու պահարանը կարգի բերելուն:
            Կյանքի (ութսուներկու) տարում որոշեց հեծանիվ քշել:
            Արդեն (տասնվեց) դարում գեղասահքի սիրահարներ կային Հոլանդիայում:
            Իմ (մեկ) գործը քեզ սիրով օգնելն Է:

Առարկաների թիվ կամ թվային կարգ ցույց տվող բառերը թվականներ են: Մեկից մինչև հարյուր բաղադրյալ թվականների բաղադրիչները միասին են գրվում, իսկ հարյուր մեկից սկսած՝ առանձին:
Թվային կարգ ցույց տվող թվականները կազմվում են -րորդ ( -երորդ) ածանցով:

Դերանուններ

235. Ընդգծված բառը ո՞ւմ անվան փոխարեն է գրված:

Օրինակ՝

Անանիա Շիրակացին յոթերորդ դարի գիտնական էր: Նա Երկիրը գնդաձև էր պատկերում և բաժանում էր կլիմայական յոթ գոտիների: Նա — Անանիա Շիրակացին:

            — Հիմա ես սրա գլխին մի խաղ կխաղամ,- ասաց Տիգրանը:
            Ես արդեն հոգնել եմ ու հենց առավոտյան տուն եմ գնալու,- ասաց Նվարդը:
            Դու ինչո՞վ ես զբաղված, ի՞նչ ես անում այդտեղ,- հարցրեց մայրը տղային:
            Առաջինը դո՛ւ մտիր,- Ռուբենին առաջարկեց տղան:
            Վարորդը նոր միայն նկատեց մեզ: Նա ապակու ետևից ժպտաց և ձեռով կանչեց:
            Նա թվաբանությունից ամենաուժեղն է,- ընկերուհուն գովում էր Նվարդը:

236. Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք բառերն ինչո՞ւ են անձնական դերանուններ կոչվում:

            Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք դերանուններն ըստ թվի բաժանի՛ր երկու խմբի:

237. Անձնական դերանունները ի՞նչ սկզբունքով են բաժանված երեք խմբի:

Ա. Ես, մենք.
Բ. Դու, դուք.
Դ. նա, նրանք:Դերանունները անվան փոխարեն գործածվող բառեր են: Անձնականդերանունները գործածվում են անձի անվան փոխարեն: Ունեն երկու թիվ՝ եզակի (ես, դու, նա) և հոգնակի (մենք, դուք, նրանք), երեք դեմք՝ I (ես, մենք), II (դու, դուք), III (նա, նրանք):

Ծաղկաձորը գտնվում է Կոտայքի մառզում Երևանից ընդամենը 50 կմ հեռավորության վրա: Քաղաքը գտնվում է Թեղենիս լեռան լանջին՝ ծովի մակարդակից 1841 մետր բարձրության վրա, արևմուտքից շրջապատված է Ծաղկունյաց լեռնաշղթայով: Ամռանը եղանակը Ծաղկաձորում մեղմ է, ձմռանը՝ ցուրտ և ձյունառատ:

Ի սկզբանե կոչվել է Ծաղկոցաձոր, հետագայում՝ Ծաղկունյաց ձոր՝ կապված մոտակա Ծաղկունյաց լեռների անվան հետ։1947 թվականին բնակավայրին վերադարձվել է իր պատմական անվանումը՝ Ծաղկաձոր, իսկ 1958-ին այն ստացել է քաղաքային տիպի բնակավայրի կարգավիճակ:

Ծաղկաձորը հայտնի և սիրված զբոսաշրջային ուղղություն է ինչպես հայերի,այնպես էլ օտարների համար։ Ծաղկաձորի կլիման թույլ է տալիս ունենալ ինչպես ձյունառատ ձմեռներ, այնպես էլ զով ամառներ: Ծաղկաձորը իդեալական է ձմեռային մարզաձևերի սիրահարների համար՝ դահուկ և սնոուբորդ:

Ահա թե ինչու, ամեն տարի աշխարհի տարբեր վայրերից հազարավոր պրոֆեսիոնալ մարզիկներ և սիրողներ այցելում են այս փոքրիկ քաղաքը, որը մարդաշատ ու տոնական է լինում հատկապես ձմռանը:

Եվ ամենա կաևորը այնտեղ կա ճապանողի և զիփլայն:

Ծաղկաձորում է գտնվում Կեչառիս վանքը:
Կեչառիսի վանքը եղել է Հայաստանի կրոնական և կրթական խոշոր կենտրոն: Վանքը կառուցվել է անղանի գիտնական, փիլիսոփա, բանաստեղծ, քաղաքական և ռազմական գործիչ Գրիգոր Մագիստրոս Փահլավունու կողմից (990-1058թթ․):

Վանքի հիմնական եկեղեցին՝ Սուրբ Գրիգորը, կառուցվել է 1013 թվականին: Համալիրի մյուս երկու եկեղեցիներն են՝ Սբ․ Նշանը և 13-րդ դարում կառուցված Կաթողիկե եկեղեցին:

Սուրբ Գրիգոր մատուռը կանգնած է Սուրբ Գրիգոր և Սուրբ Նշան եկեղեցիների միջև, իսկ Սուրբ Հարություն եկեղեցին գտնվում է անտառի եզրին՝ հիմնական համալիրից քիչ հեռու: Այն կառուցվել է 1220 թվականին և ունի յուրահատուկ հատակագիծ:

Տղայ մը օր մը կը զայրանայ իր ծերացած հօրմէն, զայն կ՚առնէ ուսին, կը
տանի անտառ մը, հոն կը ձգէ ու տուն կը դառնայ։
Տարիներ ետք կ’ամուսնանայ, որդի մը կ՚ունենայ, կը խնամէ ու կը մեծցնէ
զայն։ Սակայն, այս տղան ալ հօրը պէս երախտամոռ* կ՚ըլլայ։
Օր մըն ալ, երբ ասոր ալ սիրտը կը նեղուի, կ՚առնէ հայրը ուսին ու սարն ի
վեր կը բարձրանայ։
—Տղա՛ս, զիս հոս ձգէ ու ե՛տ գնա,— կ՚ըսէ հայրը։
—Իսկ ինչո՞ւ ճիշդ հոս,— կը հարցնէ տղան։
—Ես հայրս մինչեւ այս ծառն եմ բերած,— կը պատասխանէ հայրը հոգոց
հանելով*։

Այս առակը մեզ սովորեցնում է, որ պետք է հարգել՝ ծնողներին,ընկերնին,ծանոթներին,հարազատներին և բոլոր մարդկանց, քանի որ ինչ վատությունը դու անես այն քեզ կվերադառնա:

Բառարան

հօրմէն-հայրիկից
հոն-այնտեղ
երախտամոռ-անշնորհակալ
մը-մի
նեղուիլ-ջղայնանալ
զիս-ինձ
զայն-նրան
կըսէ-ասում է
ձգէ-թողնել

Բառարան 2
Սովորում է-կսորվրի
խաղում է-կխաղա
քնում է-կքնի
պառկում է-կպառկի
ուտում է-կուտի

մի աղջիկ-աղջիկ մը

մի մարդ-մարդ մը

մի տղա — տղա մը

մի օր- օր մը

մի տարի-մը տարի

մի սեղան- սեղան մը

մի տուն- տուն մը

մի դար- դար մը

մի ամիս-ամիս մը

մի անգամ- անգամ մը

Մարզի կարգավիճակ ունեցող վարչատարածքային միավոր է Հայաստանում։ Միակ մարզն է, որը միջպետական սահման չունի Հայաստանի հարևան որևէ պետության հետ։ Կոտայքը միաժամանակ նաև այն չորս մարզերից մեկն է, որոնք անմիջապես հարում են մայրաքաղաք Երևանին^]։

Մարզի տարածքն ընդգրկում է Կոտայքի սարավանդը, Մարմարիկ գետի ավազանը, Հրազդան գետի ավազանի վերին ու միջին հատվածը, ինչպես նաև Գեղամա լեռնաշղթայի արևմտյան լանջերը։ Այն հարավ-արևմուտքից սահմանակից է մայրաքաղաքին, արևմուտքից՝ Արագածոտնի, հյուսիսից՝ Լոռու, հյուսիս-արևելքից՝ Տավուշի, արևելքից՝ Գեղարքունիքի և հարավից՝ Արարատի մարզերին։

Կոտայքի մարզի վարչական կենտրոնը Հրազդանն է։ Ամենամեծ քաղաքն Հրազդանն է։ Կոտայքի մարզը զբաղեցնում է 2089 կմ² տարածք (8-րդը Հայաստանի մարզերի շարքում)։

Կոտայքի արևմտյան մասը նախկինում մտել է Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգի Կոտայք, իսկ արևելյանը՝ Մազազ գավառների մեջ։ Ներկայիս վարչատարածքային միավորը ձևավորվել է Հայկական ԽՍՀ-ի մաս կազմող Աբովյանի, Հրազդանի և Նաիրիի շրջանների միավորման հետևանքով։ Կոտայքի մարզը խորհրդային տարիներին ունեցել է զարգացած մեքենաշինական, հաստոցաշինական արդյունաբերություն, որն այժմ գրեթե վերացել է։

Կոտայքի մարզը Հանրապետության տնտեսական խոշորագույն կենտրոններից է։ Հրազդանում մինչ օրս գործում է ջերմաէլեկտրակայան և ջրաէլեկտրակայան, որոնք բավարարում են Հայաստանի էներգետիկ պահանջների մի մասը։  Մարմարիկ գետի ձախ ափին գտնվող Մեղրաձոր գյուղում պահվում են երկրի ոսկու պաշարների մեծ մասը։ Ծաղկաձոր քաղաքը Հայաստանի լեռնադահուկային սպորտի կենտրոնն է, որն ունի կարևոր զբոսաշրջային նշանակություն։ Մարզի տարածքը հարուստ է նաև պատմամշակութային հուշարձաններով։ Դրանց մարգարիտը Գառնու հեթանոսական տաճարն է, որը կառուցվել է 1-ին դարում

• 64 և 12=4
• 32 և 12=4
• 180 և 30=30
• 24 և 16=8
• 125 և 150=25
• 31 և 49=1
• 27  և 15=3
• 45 և 15=5
• 30 և 75=5
• 35 և 70=5
• 12 և 18=6
• 24 և 56=4
• 18 և 36=18
• 50 և 150=50
• 108 և 48=6
• 19 և 21=1
• 140 և 120=20
• 56 և 112=56
• Սիրելի սովորող, այժմ ինքդ կազմիր նմանատիպ առաջադրանքներ ու լուծիր։
  
  70 և 15=15
  55 և 15=5
  36 և 32=4
  27 և 12=3
  81 և 27=9
  19 և 21=1
  56 և 112=56
  64 և 12=4
  32 և 12=4
  10 և 995=5
  
  

Առաջադրանքներ

1. Ստեղծագործությունը բաժանիր մասերի և դրանք վերնագրիր։
   

1.Սկիզբ
Լինում է թե չէ, ո՞վ գիտի հաստատ.
Եվ ի՞նչն է հաստատ աշխարքի վըրա…—
Աշխարքում հաստատ մի բան կա մենակ,
Այն է, որ հաստատ ոչ մի բան չկա։—

Լինում է՝ իբրև գյուղացի մի մարդ,
Աղքատ, օրական ապրուստի կարոտ։
Ունենում է սա մի խելոք տըղա,
Տանում է ծառա տալի մեկի մոտ։
2.Աղքատի աշխատասեր տղան

Տարիք են անցնում։ Էս խելոք տըղեն

Էնպես է ազնիվ ու ժիր ծառայում,
Որ տերն էլ սըրա վարձը շատացնում,
Ինչպես իրենը՝ էնպես է նայում։
Հիշում է մի օր հայրը իր որդուն
Ու վեր է կենում գալի տեսություն.

— Հը՞, ո՞նց ես, որդիս, հիմի էլ էնպես
Էլ մերկ ու տըկլոր, էլ քաղցած հո չե՞ս։
— Չէ՛, լավ եմ, հայրիկ, ապրուստս միշտ կա,
Բայց ի՞նչ անես որ… էսպես չի մընա…

3.Աղքատի տղան բաձրացավ պալատ

Գընում է հայրը։ Տարիք են անցնում։

Առաջ է գընում տըղեն օրն օրին,
Վերջը բարձրանում, պալատն է հասնում,
Դառնում է ծառա մեծ թագավորին։
Հիշում է մի օր հայրը իր որդուն
Ու վեր է կենում գալի տեսություն.

— Հը՞, ո՞նց ես, որդիս, էլ ի՞նչ ես ուզում,
Լողում ես առատ էս լիքը ծովում։
— Հա՛, լի եմ, հայրիկ, դու հանգիստ գընա,
Բայց ի՞նչ անես որ… էսպես չի մընա…
4.Աղքատի տղեն դառնում է երկրորդ թագավորը
Գընում է հայրը։ Տարիք են անցնում։

Էնքան է սիրվում մեր խելոք ծառան,
Որ թագավորը բերում է սըրան
Իրեն տերության երկրորդն է անում։
Հիշում է մի օր հայրը իր որդուն
Ու վեր է կենում գալի տեսություն.

— Հը՞, ո՞նց ես, որդիս, էլ ի՞նչ է մընում,
Քու խոսքովն են ողջ նըստում–վեր կենում։
— Հա՛, մեծ եմ, հայրիկ, նազիր եմ ահա,
Բայց ի՞նչ անես որ… էսպես չի մընա…
5.Թագավորի մահանում է և աղքատի տղան դառնում է թագավոր

Գընում է հայրը։ Տարիք են անցնում։

Էս բարի երկրի թագավորը ծեր
Մի օր անժառանգ ընկնում է մեռնում,
Գահն ու աշխարքը մընամ են անտեր։
Ժողովք են կանչում երկրի մեծերին։
Ժողովք են գալի, խորհուրդ են անում,

Բերում են իրենց խելոք նազիրին
Առքով ու փառքով թագավոր դընում,
Ու մեր գյուղացին լըսում է մի օր՝
Դարձել է իրեն որդին թագավոր։
Գալիս է. —Որդի՛ս, էլ ի՞նչդ է պակաս,

Ամբողջ աշխարքում մի դու ես, որ կաս…
— Փառք աստծու, հայրիկ, ունեմ թագ ու գահ,
Բայց ի՞նչ անես որ… էսպես չի մընա…

6.

Գընում է հայրը։ Տարիք են անցնում։
Իր գահին բազմած ինքնակալը նոր

Մահվան ու կյանքի վճիռ է անում՝
Բուռը հավաքած աշխարքը բոլոր։
Բուռըդ հավաքի աշխարքը թեկուզ,
Թողնելու ես ողջ դարձյալ աշխարքին։
Մեր թագավորն էլ մի անգամ էսպես

Մահիճ է ընկնում, ավանդում հոգին։

Լըսում է ծերուկ հայրը մի օր էլ,
Որ իր թագավոր որդին չըմնաց։
Ի՞նչ ասել կուզի — գալիս է վըրեն,
Էլ ի՜նչ մըղկըտոց, էլ ի՜նչ սուգ ու լաց…

Զորքով, աշխարքով, ծեսով, հանդեսով
Արքային վայել թաղում են անում,
Ու վեր են կենում՝ զըրույց անելով
Ամենքը իրենց տըներն են գնում։

7.Վերջ

Տարիք են անցնում։ Հայրը մի անգամ

Գալիս է որդու շիրիմի վրա։
Գալիս է, տեսնում՝ մարմար մահարձան,
Բայց վըրեն գրած… «Էսպես չի մընա…»։

Գընում է հայրը։ Տարիք են անցել.
Ո՞վ կարա մեզնից հաշիվն իմանա…

Էն օրից էսօր անվերջ, դարեդար
Զրույցն ասում է — «Էսպես չի մընա…»
Ու չըկա շըքեղ արձանն արքայի,
Ոչ նրա քաղաքն աշխարքի վըրա,
Մերն է աշխարքը ու կյանքը հիմի,

Բայց մեր աշխարքն էլ… էսպես չի մընա..

2.Գրիր ստեղծագործության ասելիքը։
Ստեղծագործության ասելիքն այնն է, որ այս կյանքում ոչինչ հավերժական չէ:Փողը,փարքը,իշխանությունը,կյանքը,առաղջությունը անվերջ չէ:

3.Գտիր այն հատվածը, որտեղ խտացված է հեղինակի ասելիքը։

Էն օրից էսօր անվերջ, դարեդար
Զրույցն ասում է — «Էսպես չի մընա…»
Ու չըկա շըքեղ արձանն արքայի,
Ոչ նրա քաղաքն աշխարքի վըրա,
Մերն է աշխարքը ու կյանքը հիմի,

Բայց մեր աշխարքն էլ… էսպես չի մընա..

Հ.Թումանյան «Էսպես չի մնա»

• (55 և 15)=5

• 28 և 12)=2×2=4
• (150 և 6)=6

• (24 և 12)=12
• (125 և 100)=25
• (31 և 70)=1
• (15  և 60)=15
• (18 և 48)=6
• (15 և 27)=1
• (20 և 36)=4
• (35 և 45)=5
• (12 և 14)=2
• (48 և 52)=4
• (18 և 72)=9
• (48 և 96)=8
• (102 և 50)=2
• (25 և 150)=25
• Սիրելի սովորող, այժմ ինքդ կազմիր նմանատիպ առաջադրանքներ ու լուծիր։
  (36 և 28)=4
  (81 և 27)=9
  (75 և 25)=25
  (48 և 9)=1
  (48 և 36)=6

Женя посмотрела на свой цветик-семицветик и увидела, что остался всего один лепесток. Пошла Женя по улице, идёт и думает: „Что бы мне всё-таки захотеть? Захочу два кило шоколадных конфет. Нет, лучше два кило леденцов. Или нет. Лучше сделаю так: велю полкило „Мишек”, полкило леденцов, халву, орехи и ещё баранку для
Павлика. Ну, хорошо, всё это я получу и съем. И ничего не останется. Нет, лучше велосипед… А зачем? Ну покатаюсь, а потом что? Нет лучше получить билет в кино или цирк. Там всё-таки весело. А может захотеть новые туфли? А зачем они мне? Можно придумать что-нибудь лучше. Главное, не надо торопиться”. Вдруг Женя увидела мальчика. Он сидел на скамейке. У мальчика были большие синие глаза. Лицо у него было весёлое и доброе. Мальчик был очень симпатичный, и Женя захотела познакомиться с ним. Она подошла к мальчику и сказала:
– Мальчик, мальчик, как тебя зовут?
– Меня зовут Витя. А тебя как?
– Женя. Давай играть в салки.
– Не могу. У меня болит нога.
– Как жалко! – сказала Женя – Ты мне очень понравился, и я хочу побегать с тобой.
– Ты мне тоже нравишься, и я тоже хочу побегать с тобой, но, к сожалению, это невозможно. Ничего не поделаешь. Это на всю жизнь.
– Ах, что ты говоришь мальчик! – сказала Женя.

Она вынула из кармана свой волшебный цветок, бережно оторвала последний, голубой, лепесток и запела:
Лети, лети, лепесток,
Через запад на восток,
Через север, через юг,
Возвращайся, сделав круг.
Лишь коснёшься ты земли –
Быть по-моему вели.
Вели, чтобы Витя был здоров!
И в ту же минуту мальчик вскочил со скамейки и стал играть с Женей в салки. Он бегал так хорошо, так быстро, что девочка не могла догнать его.

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. О чём думала Женя?Она думала чтобы пожелать у цветка
2. Кого увидела Женя? Как выглядел мальчик? Женя увидела мальчика. У мальчика были большие синие глаза. Лицо у него было весёлое и доброе. Мальчик был очень симпатичным
3. Каким было последнее желание Жени? Исполнилось ли оно? Женя пожелала чтобы нога мальчика выличалась.Её желание исполнилось.

Вставьте подходящие по смыслу слова.
1. Женя посмотрела на свой цветик-семицветик и увидела, что остался всего один лепесток. 2. Идёт Женя по улице и в думает: „Что же мне всё-таки захотеть?” 3. Вдруг она увидела мальчика . 4. У мальчика были болшые глаза. 5. Лицо у него было добрым и веселое . 6. Мальчик был очень симпатичный, но у него болела нога и он не мог играть с Женей.

Проверьте, внимательно ли вы прочитали сказку.
1. Какого цвета были лепестки волшебного цветка? Сколько их было?Их было семь, он был жёлтым, красным, зелёным, синим, оранжевым, фиолетовым и голубым.
2. Какой лепесток (какого цвета) оторвала Женя, чтобы вернуться домой?
Она отарвала жёлтый лепесток
3. Где стояла мамина ваза? На самой верхний полке.
4. Как звали мальчика? Витя
5. В какую игру играли мальчики во дворе? Он не играл
6. В какую игру хотела играть Женя с мальчиком? В салки