Месяц: Март 2021

Լրացրու քառակուսի վանդակներն այնպես, որ ստանաս 3×3 մոգական քառակուսի։

297		128
	213
214		129

235		225
	260
270		285

690		676
	700
724		686

450		850
	1000
600		1550

133		212
	200
188		255

145		212
	200
133		255

Առաջադրանքներ

3215-(2490+110):50=3165

60·(4884:4-288:8)=71100

2300։(50+100:2)-2‧10+60։(12+18) =1

220։(5+10:2)-2‧10+6։(1+2) =18

115-(2+110:10)+6։(1+2)=100

1222-2‧110+6։(1+2)=1000

14•(400-568:4)-16480:(5•8)=3200

(2000-40•5):90+380=400

3000 + 50 • (4900 : 7 — 698)=28000

6‧(3519:3-1005)=1008

(3000 – 50‧5) : 10 + 25=300 

2100-35·(42480:60-708)=100

30·(4080:80-390:30)=1140

3556-89·(2870:70-41)=0

6515-(1890+315):5=3115

Բազմապատկումն ու բաժանումը ավելի բարձր կարգի գործողություններ են, քան գումարումն ու հանումը:

Արտահայտության արժեքը հաշվելիս նախ կատարվում ենք բարձր կարգի գործողությունները գրված հերթականությամբ, ապա ` ցածր  կարգի

գործողությունները:

Օրինակ.

	2	1	3
1258	+ 2544	: 4	—   242	=1652

1)-	2	5	4	4	4				2)	+	1	2	5	8		3)	—	1	8	9	4
	2	4			6	3	6					6	3	6					2	4	2
	—	1	4								1	8	9	4				1	6	5	2
		1	2
		—	2	4
			2	4
				0

Առաջադրանքներ

Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը

    32409-8050:7=31259

			1)	8	0	5	0	:	7							2)	3	2	4	0	9
				7					1	1	5	0				—		1	1	5	0
				1	0												3	1	2	5	9
					7
					3	5
					.3	5

    4078·8-204:2+888:4=32522

	1)		4	0	7	8				2)	2	0	4	:	2
		X				8					2				1	0	2
		3	2	6	2	4					…	…	4
													4
	3)	8	8	8	:	4							…
		8				2	2	2		4)	1	0	2			5)	3	2	6	2	4
		…	8							+	2	2	2			—			1	0	2
			8								3	2	4				3	2	5	2	2
			….	8
				8
				…

    250•70-720։3+625 =16635

1)		2	5	0		2)	7	2	0	:	3				3)			6	2	5
	x		7	0			6				2	4	0		+			2	4	0
		…	…	…			1	2										8	6	5
1	7	5	…	…			1	2					+
..1	7	5	0	0
4)	1	7	5	0	0
—			8	6	5
	1	6	6	3	5

    300 • 9 + 300 – 99=2901

	3	0	0			2	7	0	0				3	0	0	0
	x		9			+	3	0	0			—			9	9
2	7	0	0			3	0	0	0				2	9	0	1

2545+724·5=3264

		1)	2	5	4	5		2)	3	2	6	9
			+	7	2	4			—			5
			3	2	6	9			3	2	6	4

42588:7-205·6+960:3=4524

	1)	2	0	5		2)	4	2	5	8	8	:	7										:	3
		X		6			4	2					6	0	8	4								3	2	0
	1	2	4	0			0	0	5	8
									5	6
									0	2	8
										2	8
										0	0
	3)	9	6	0	:	3
		9				3	2	0						4)	1	2	4	0
		0	6											+		3	2	0
			6												1	5	6	0
			0	0
	5)	6	0	8	4
	—	1	5	6	0
		4	5	2	4

3890-4480:4=2780

		1)	4	4	8	0	:	4
			4					1	1	2	0
			0	4
				4
				0	8					2)	3	8	9	0
					8						1	1	2	0
					0	0					2	7	8	0

     75·60-353·10=670

	1)	7	5						2)	3	5	3
		6	0							X	1	0
		…	…							…	…	…
4	2	…	…						3	5	3	…
4	2	0	0						3	5	3	0
		3)	4	2	0	0
		—	3	5	3	0
			…	6	7	0

346·8-3535:7=2263

	1)	3	4	6				2)	3	5	3	5	:	7
		x		8					3	5				5	0	5
	2	7	6	8					…	…	3	5
											3	5
											…	…
			3)	2	7	6	8
				—	5	0	5
				2	2	6	3

   2539+724‧7=

		1)	7	2	4		2)	2	5	3	9
			x		7		+	5	0	6	8
		5	0	6	8			7	5	9	7

   40780‧70-2040։60+77700։300=562

	1)	4	0	7	8	0			2)	2	0	4	0	:	6	0
		X			7	0				1	8	0			3	0	4
		0	0	0	0	0					2	4	0
2	8	5	4	6	0	…					2	4	0
											…	…	…
	3)	7	7	7	0	0	:	3	0	0
		6	0	0				2	5	9
		1	7	7	0							4)	3	0	4
		1	5	0	0							+	2	5	9
		…	2	7	0	0							5	6	2
			2	7	0	0
			…	…	…	…
5)	2	8	5	4	6	0
				3	0	4
	2	8	5	1	5	6

Առաջադրանքներ

• Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը

9605-690+134568-2036=141447

—	9	6	0	5					1	4	3	4	8	3
		6	9	0				—			2	0	3	6
+	8	9	1	5					1	4	1	4	4	7
1	3	4	5	6	8
+		8	9	1	5
1	4	3	4	8	3

3690-2559+778-1200= 709

—	3	6	9	0		1	9	0	9
	2	5	5	9		1	2	0	0
	1	1	3	1			7	0	9
+	1	1	3	1
		7	7	8
	1	9	0	9

1000:4·80:200= 805

1	0	0	0	:		4
	8					2	5	0
…	2	0
	2	0
	…	…	0
								1	7	0	0	0	:	2	0	0
		2	5	0				1	6	0				8	0	5
	x		8	0				…	1	0	0	0
		0	0	0					1	0	0	0
1	7	0	0	0					…	…	…	…
=1	7	0	0	0

33600:60:70·22=176

		3	3	6	0	0	:	6	0			5	6	0	:	7	0
		3	0	0				5	6	0		5	6	0		8
		…	3	6	0							…	…	…
			3	6	0				X	8
			…	…	…	…			2	2
								1	7	6

216·40:80·30=

		2	1	6							8	6	4	0	:	8	0
	X		4	0							8	0				1	0	8
		…	…	…							…	6	4	0
+	8	6	4	…								6	4	0
	8	6	4	0								…	…	…
												1	0	8
											X		3	0
												…	…	…
										+	3	2	4	…
											3	2	4	0

5100:6‧50:20=2125

		5	1	0	0	:	6				4	2	5	0	0	:	2	0
		4	8				8	5	0		4	0				2	1	2	5
		…	3	0							…	2	5
			3	0								2	0
			…	…	…							…	5	0
													4	0
			8	5	0								1	0	0
		X		5	0								1	0	0
			…	…	…								…	…	…
+	4	2	5	…	…
	4	2	5	0	0

2187-725+96782-7106=91138

		2	1	8	7					9	8	2	4	4
	—		7	2	5				—		7	1	0	6
		1	4	6	2					9	1	1	3	8
	+	1	4	6	2
	9	6	7	8	2
	9	8	2	4	4

2000‧4։20·70=28000

			2	0	0	0
		X				4
			8	0	0	0
			8	0	0	0	:	2	0
			8	0				4	0	0
			…	…	…	…
			4	0	0
				7	0
			…	…	…
	2	8	…	…	…
	2	8	0	0	0

336000։600։70‧11=88

			3	3	6	0	0	0	։	6	0	0
			3	0	0	0				5	6	0
			․․․	3	6	0	0
				3	6	0	0
				․․․	․․․	․․․	․․․	․․․
												8
		5	6	0	։	7	0			x	1	1
		5	6	0		8					8	8
		․․․	․․․	․․․

Մարդն իր կյանքի ընթացքում ստեղծում է տարբեր իրեր: Մեր շրջապատի ցանկացած իր, կենդանի օրգանիզմ կարող ենք կոչել մարմին: Մարմիններ են քարը, ծառը, տունը, միջատը, մետաղալարը և այլն: Ինչպես տեսնում ես, մարմիններն այնքան շատ են, որ անհնար է բոլորը թվարկել: Դրանք բաժանում են բնական (բնության կողմից ստեղծված) և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) մարմինների: Արեգակը, Լուսինը, մոլորակները համարվում են նաև տիեզերական մարմիններ:

Մարմինները կազմված են նյութերից: Ձմռանը մեր տների ապակի­ները զարդարող եղյամը մարմին է, որը կազմված է ջրից: Ջուրն արդեն նյութ է: Մարմինները բաղկացած են տարբեր  նյութերից: Մեր մարմինը, օրինակ, բաղկացած է ջրից, ճարպերից, սպիտակուցներից, ածխաջրերից և այլ նյութերից: Բազմազան նյութերից են պատրաստված մեր բնակարանները, տանն օգտագործվող տարբեր սարքավորումները (արհեստական մարմիններ):

Նյութերը լինում են պինդ, հեղուկ և գազային: Ցանկացած պինդ մարմին ունի որոշակի ձև: Օրինակ՝ տուֆի որմնաքարը  ունի խորանարդի ձև, իսկ ձյան փաթիլը նման է կենտրոնից ճառագայթաձև ձգվող, կանոնավոր դասավորված սառցե բյուրեղների:

Հեղուկները և գազերը որո­շակի ձև չունեն: Հեղուկը ընդու­նում է այն անոթի ձևը, որի մեջ լցված է:

Խոհանոցում, գազօջախը մի­ացնելիս, զգում ես բնական գազի սուր հոտը: Դա նրանից է, որ գազերն ընդհանրապես շատ արագ են տարածվում: Եթե նույնիսկ շատ կարճ ժամանակ գազի փականը բաց է մնում, ապա խոհանոցն անմի­ջապես լցվում է գազով: Այն մենք զգում ենք իր սուր հոտի շնորհիվ: Գիտնականները պարզել են, որ բոլոր նյութերը կազմված են շատ փոքրիկ, աչքի համար անտեսանելի մասնիկներից: Դրանում համոզ­վելու համար կատարենք փորձ:

Վերցնենք մեկ նյութից կազմված որևէ մարմին, օրինակ՝ շաքարի կտոր: Այնուհետև այն գցենք տաք ջրով լցված ապակե բաժակի մեջ և գդալով խառնենք: Սկզբում շաքարը բաժակի մեջ լավ երևում է, բայց խառնելու ընթացքում այն աստիճանաբար դառնում է անտեսանելի: Դրանից հետո փորձենք ջրի համը և կզգանք, որ այն քաղցր է: Դա նշանակում է, որ շաքարը չի անհետացել, այն մնացել է բաժակում: Սակայն ինչո՞ւ շաքարի կտորը չի երևում: Այն բաժանվել է մանրագույն մասնիկների, այսինքն՝ լուծվելով խառնվել է ջրի մասնիկների հետ: Այս փորձը ապացուցում է, որ նյութերը և դրանցից բաղկացած մարմինները կազմված են մանրագույն մասնիկներից: Ցանկացած նյութ կազմված է յուրահատուկ մասնիկներից, որոնք ձևով և չափերով տարբերվում են այլ նյութերի մասնիկներից:

Առաջադրանք՝

1. Քանի նյութից կարելի է պատրաստել բաժակ:Պլաստիկից, ավազ, թուղթ,
2. Առանձնացնել մարմինները և նյութերը՝ փայտ, աթոռ, սեղան, ոսկի, մատանի, գրիչ, պատուհան, պղինձ, պայուսակ, բաժակ:
   Մարմիներ-փայտ, աթոռ, սեղան, մատանի գրիչ, պատուհան, պայուսակ, բաժակ
   Նյութեր-ոսկի, պղինձ
3. Տեսակավորիր հետևյալ նյութերը՝ պինդ, հեղուկ, գազային
   ալյումին, երկաթ, ոսկի, գոլոշի, ջուր, նավթ, թթվածին, արծաթ, փայտ, ապակի
   Պինդ-երկաթ, ոսկի, արծաթ, փայտ, ապակի
   Հեղուկ-ջուր, նավթ, թթվածին,
   գազային-գոլոշի,

քար, մարդ, աչք, պատուհան, ժամ, կոշիկ, ձեռնոց,

Ուղական—քար, մարդ, աչք, պատուհան, Ժամ, Կոշիկ, ձեռնոց,

Սեռական—քարի, մարդու, աչքի, պատուհանի, Ժամի, Կոշիկի, ձեռնոցի,

Տրկական—քարին, մարդուն, աչքին, պատուհանին, Ժամին, Կոշիկին, ձեռնոցին,

Հայցական—քարը, մարդը, աչքը, պատուհանը, Ժամը, Կոշիկը, ձեռնոցը,

Բացառական—քարից, մարդուց, աչքից, պատուհանից, Ժամից, Կոշիկից, ձեռնոցից,

Գոռծիական —քարով, մարդով, աչքով, պատուհանով, Ժամով, Կոշիկով, ձեռնոցով,

Ներգոյոական—քարում, մարդում, աչքում, պատուհանում, Ժամում, Կոշիկում, ձեռնոցում,